31Cây hương đá trà vinh xây thờ trước nhà
31Cây hương đá trà vinh xây thờ trước nhà, Ngày nay, khi đến thăm đền, đài, chùa, miếu mạo, các khu lăng thờ vẫn thường bắt gặp những mẫu cây hương ngoài trời cổ, được trạm trổ công phu, tỉ mỉ, toát lên nét đẹp riêng, cổ kính. Không những thế, cây hương đá ngày nay còn được đặt ở sân, vườn, tầng thượng của nhiều gia đình, bất kể ở nông thôn hay thành thị.
Cây hương đá còn được gọi là bàn thờ đá ngoài trời, được sử dụng trong văn hóa tín ngưỡng và thờ cúng của Việt.
Mẫu Cây hương đá được hiểu
Cây hương đá thường được thiết kế bàn thờ với 2 vách ngăn hai bên, phía sau được khắc hoa. Mẫu cây hương đá có 2 dạng là bàn thờ có mái và không có mái. Cấu trúc được đặt trên một cột trụ hình lăng trụ tròn hoặc lăng trụ vuông, chiều cao khoảng 107 – 127 cm. Trên bàn thờ thường được bày trí bình hoa, chén rượu, bát hương đá, đĩa hoa quả.
Theo quan niệm tâm linh từ xa xưa, bàn thờ thiên bằng đá kết nối trời và đất, là trục của vũ trụ bao la, nối giữa cõi âm và cõi dương. Cây hương có ý nghĩa truyền tải thông điệp có liên quan đến liên kết giữa thần linh, con người với ma quỷ, trần gian với âm giới.
Kích thước cây hương đá thờ trước nhà
Kích thước của lăng được được tính toán, thay đổi linh hoạt theo từng loại. Trong đó đối với loại long đình đơn hai mái hoặc 3 mái nói chung thì thông thường kích thước cụ thể như sau:
Kích thước mộ 69cm x 107cm mang ý nghĩa của sự Hưng Vượng, Thêm Đinh, Phú Quý.
+ Kích thước mộ 81cm x 127cm mang ý nghĩa của sự Đăng Khoa, Tài Vượng, Tài Chí.
+ Kích thước mộ 87cm x 147cm mang ý nghĩa của Hỷ Sự, Thiên Đức, Tiến Bảo.
+ Kích thước mộ 89cm x 147cm mang ý nghĩa Thêm Phúc, Tiến Bảo và Lục Hợp.
+ Kích thước mộ 107cm x 147cm mang ý nghĩa của Quý Tử, Đại Cát.
+ Kích thước mộ 107cm x 167 cm mang ý nghĩa của Tiến Bảo, Tài trí, Thêm Phúc.
+ Kích thước mộ 107cm x 173cm mang ý nghĩa của Tài Vượng, Bảo Khố, Lợi Ích.
+ Kích thước mộ 107cm x 195cm mang ý nghĩa của Tài Đức, Tài Lộc và Phúc Tinh.Tổng chiều cao tính từ đế đến mặt nguyệt trên cùng 3m
Những mẫu cây hương đá
bàn thờ thiên đá có mái che
Kết cấu của cây hương đã có mái che tương tự như cây hương không có mái. Tuy nhiên, phần bên trên có mái che được chạm khắc, thiết kế giống như một miếu thờ thu nhỏ. Trên cùng là phần mái được thiết kế theo kiểu thu hồi bít đốc. Phần mái có thể là một hoặc hai mái, tùy vào sự lựa chọn của gia chủ.
Họa tiết phù điêu mặt nguyệt được bố trí ở ngay chính giữa mái. Hai bên mặt nguyệt được chạm khắc cặp phù điêu rồng, phượng, giữa các mái có lớp cổ đảng.
Hai bên mặt diện được trang trí đôi rồng hoặc phượng chầu, cũng có thể là hoa văn cây tùng, cây mai.
Miếu thờ đá đơn giản không mái
Cây hương đá không mái che có cấu trúc khá đơn giản. Phần bài vị, bát hương được gắn ở phía sau, hai bên là hai vách hình rồng gắn lên trên một mặt bàn thờ vuông và dưới chân là cột trụ đá.
Có nên lập cây hương đá ngoài trời
Cây hương đá ngoài trời được quan niệm với ý nghĩa thuần túy là một trụ đá, trên sở hữu lư hương để mọi người từ khắp nơi tới thắp hương. Cột trụ đá là biểu trưng từ trục vũ trụ, được coi là cột nối giữa trời với đất, giữa cõi âm và cõi dương, cao hơn là ý nghĩa nhân văn đồ thờ với tính truyền thống của dân tộc Việt.
Theo nghiên cứu trong đời sống linh tính của người Việt thì ý nghĩa mẫu cây hương ngoài trời có thể truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới, giữa chốn âm dương và giữa con người với thần linh hoặc ma quỷ.
Có quan niệm cho rằng bàn thờ trong nhà do có mái che nên không thể “thông với trời” giống như ý nghĩa của cây hương ngoài trời mang lại. Việc thiết kế cây hương đá ngoài trời và khi lễ thì hướng về phía mặt trời để làm lễ cầu mong những điều tốt lành sẽ được các Ngài “chứng giám” nhiều hơn.
Ý nghĩa của cây hương đá
Mẫu cây hương đá có ý nghĩa kết nối giữa trời và đất, giữa phần âm và phần dương. Cây hương giúp truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới, giữa chốn âm dương, giữa con người với ma quỷ, thần linh.
Theo quan niệm từ xưa thì “Thiên” tức là trời, trời ngọn nguồn sản sinh ra vạn vật chính vì vậy trời có ý nghĩa quan trọng trong tín ngưỡng dân gian thờ cúng. Thứ tự thờ cúng trong tín ngưỡng tâm linh của người Việt gồm: “Trời – Phật – Thánh – Thần”. Tùy thuộc vào mục đích cây hương ngoài trời thờ ai thì sẽ có sự khác biệt và ý nghĩa riêng.
Mỗi nơi còn có phong tục và tập quán riêng biệt. Chính vì thế tùy thuộc vào gia chủ mà cây hương đá có thể được sử dụng để thờ một vị thần, thờ tượng phật đá hoặc thờ Thiên địa, Thánh Mẫu, Thượng Thiên, thờ Tiền chủ. Còn đối với những cây hương được đặt ở đình chùa thì sử dụng để thờ Phật.
Thường thì người ta sẽ sắp lễ vật trên cây hương và khấn bái vào ngày rằm, mùng một hoặc những ngày lễ tết để cầu bình an, gặp nhiều may mắn, tốt đẹp.
Vị trí đặt cây hương đá
Cây hương đá không chỉ sử dụng trong nhiều chùa chiền mà ngày nay còn xuất hiện trong hộ gia đình, bất kể thành thị hoặc nông thôn.
Tuy nhiên đối với những gia đình có diện tích nhỏ hẹp, không có sân, vườn thì nên đặt bàn thờ thiên bằng đá có kích thước nhỏ hơn. Những gia đình có diện tích đất rộng thì có thể sử dụng mẫu cây hương đá có kích thước lớn hơn.
Những gia đình ở thành phố lớn thường có diện tích đất khá chật hẹp thường đặt cây hương ở ban công hoặc trên sân thượng. Do đó để thuận tiện cho việc di chuyển cây hương thờ mẫu cửu lên cao thì nên thiết kế cây hương có kích thước nhỏ, cây hương ngoài trời không có mái che là phù hợp nhất.
Theo kinh nghiệm, gia chủ nên lựa chọn vị trí thích hợp, sau đó mới xét đến phương hướng để đặt. Đây là dạng bàn thờ là để gia chủ thắp hương cúng bái ngoài trời nên cây hương cần phải đặt ở vị trí lộ thiên hoặc bán lộ thiên, đặt ở vị trí sao cho việc thắp hương lễ bái được thuận tiện nhất.
Khi đã lựa chọn được vị trí đặt bàn thờ đá ngoài trời, quý khách lựa chọn hướng đặt cây hương ngoài trời. Hướng đặt bàn thờ thiên bằng đá nên ở hướng tốt và nhìn ra hướng hợp với tuổi của gia chủ.
Tuy nhiên, đối với bàn thờ thiên bằng đá thì do bốn phương tám hướng đều là cho nên vấn đề hướng không cần quá nghiêm ngặt. Nên chỉ cần đặt cây hương đá ở nơi thoáng đãng, sạch sẽ là được.
Cấu tạo của cây hương đá
Dù được thiết kế đơn giản nhưng cây hương đá cần có đầy đủ các bộ phận sau:
Phần đế: Để chịu trọng lực của cây hương đá thì phần đến cần được thiết kế vững chắc.
Phần thân cột: Thường được thiết kế hình tròn hoặc hình vuông để đỡ bệ thờ. Xung quanh thân cột được chạm khắc các loại hoa văn khác nhau, phù hợp với tổng thể của bàn thờ đá đẹp ngoài trời.
Phần bệ thờ: Phần này sử dụng một tấm đá mặt phẳng nhẵn mịn và không trang trí quá nhiều hoa văn. Đây là nơi bám nhiều bụi bẩn nên thiết kế này cũng giúp gia chủ dễ dàng vệ sinh, lưu giữ vẻ đẹp của cây hương.
Phần mái che: Có thể có hoặc không tùy theo yêu cầu của gia chủ. Phần mái này giúp cây hương tránh được tác động của yếu tố thời tiết, tăng sự cổ kính, uy nghiêm cho mẫu câu hương đá.